– Πρώτη φορά πράκτορες το 1953, στον Πειραιά, πλατεία Καραϊσκάκη. Το
πρακτορείο του πατέρα μου, Κλεόβουλου, πουλούσαμε κρατικά λαχεία
– Μα… τότε δεν υπήρχε ούτε ο ΟΠΑΠ…
– Ακριβώς… Άρα, σαν επιχείρηση «πρακτορείο» είμαστε προγενέστεροι της ίδρυσής του.
Οικογένεια Νικολαΐδη. Μία παράδοση που συνεχίζεται μέχρι σήμερα, μετρώντας 63 χρόνια. Από τα πρακτορεία κρατικών λαχείων του παππού Κλεόβουλου, στα πρακτορεία λαχείων -ΠΡΟΠΟ του υιού του, Αλέξη και σήμερα στους εγγονούς Νίκο και Κλεόβουλο.
Σήμερα η «Ελπίς Νικολαΐδης» αριθμεί οκτώ πρακτορεία ΟΠΑΠ, όμως ουσιαστικά υπάρχουν δύο εταιρείες. Αυτή που διαχειρίζεται την χονδρική πώληση των λαχείων και εκείνη που ασκεί την διαχείριση και την εποπτεία λειτουργίας των πρακτορείων ΟΠΑΠ της οικογένειας.
Κλεόβουλος Νικολαΐδης, ο ιδρυτής
Πειραιάς, 1922. Ακτή Ποσειδώνος 20. Ο Κλεόβουλος Νικολαΐδης γιος οικογένειας εμπόρων από τη Σμύρνη, ανοίγει κατάστημα χονδρικής πώλησης σιγαρέτων. Στα μέσα της επόμενης δεκαετίας το κατάστημα των 30τμ στην πλατεία Καραϊσκάκη, ξεκινά την πώληση λαχείων. Έχει προηγηθεί το 1929 η ίδρυση της «Υπηρεσίας του Λαχείου» η οποία επανέφερε στην κυκλοφορία το «Λαχείον του Στόλου και των Αρχαιοτήτων της Ελλάδος», υπό τη μορφή του «Λαϊκού Λαχείου» και του «Μέγα Λαχείου».
«Περίπου το 1937 έφερε και τα λαχεία στο κατάστημα γιατί ήταν ένα είδος που ταίριαζε με τα τσιγάρα. Ήταν το 1953 όταν ο πατέρας μου, Κλεόβουλος, έγινε για πρώτη φορά επίσημος πράκτορας κρατικών λαχείων», θα θυμηθεί ο κ. Αλέξης, ο οποίος λίγα χρόνια αργότερα θα έμπαινε κι εκείνος στην επιχείρηση του πατέρα του.
Μια νέα ζωή σε περιμένει… Οι διαφημίσεις του Εθνικού Λαχείου στον Τύπο της εποχής (δεκαετία ’60) σε παρακινούν να προμηθευτείς το «μαγικό» χαρτάκι που μπορεί να κάνει τα όνειρά σου πραγματικότητα (Πηγή: «Λαχείων Διαφημίσεις», του Δημ. Δημόπουλου)
Το 1953 ο τζίρος του πρακτορείου στην Ακτή Ποσειδώνος παρουσίαζε ενθαρρυντικά αυξητική πορεία και ήταν τότε που ο κ. Κλεόβουλος θα έπαιρνε την απόφαση για ένα δεύτερο κατάστημα. Αυτή τη φορά στο κέντρο της Αθήνας.
«Ο ΟΠΑΠ ιδρύθηκε το 1958. Από το 1956 εμείς είχαμε το δεύτερο κατάστημα λιανικής λαχείων, Πανεπιστημίου 66. Άρα, είμαστε προγενέστεροι της ίδρυσης του ΟΠΑΠ», αφηγείται ο συνεχιστής της οικογενειακής επιχείρησης, ανακαλώντας στη μνήμη του τη στιγμή που τα «Κρατικά Λαχεία η Ελπίς», μπήκαν στην τροχιά του ΟΠΑΠ και τα πρώτα ΠΡΟΠΟ άρχισαν να παίζονται στο πρακτορείο τον Μάρτιο του 1959.
Στο πρώτο έτος λειτουργίας του ΟΠΑΠ υπήρχαν 808 πρακτορεία που διέθεταν το ΠΡΟΠΟ μαζί με τα λαχεία. Ένα από τα πρώτα καταστήματα που θα συνεργαζόταν με την νεοσυσταθείσα τότε, εταιρεία, ήταν το πρακτορείο της Πανεπιστημίου 66. Όπως εξηγεί ο κ. Αλέξης Νικολαΐδης, τον πρώτο καιρό η παροχή ταινιών ασφαλείας των ΠΡΟΠΟ γινόταν με προφορική έγκριση από τον ΟΠΑΠ, γεγονός που έμελλε να δημιουργήσει αρκετά προβλήματα όταν το παιχνίδι άρχισε να γίνεται περισσότερο δημοφιλές στο κοινό και τα δελτία… τελείωναν! «Τότε ο ΟΠΑΠ αποφάσισε να βάλει τέλος στην προφορική έγκριση για παροχή ταινιών σε όσα πρακτορεία λαχείων κι αν είχε κάποιος και είπε ότι κάθε άδεια ισχύει μόνο για το κατάστημα για το οποίο έχει χορηγηθεί», εξηγεί ο κ. Αλέξης. Και κάπως έτσι, η κατάσταση άρχισε να εξομαλύνεται.
Αλέξης Νικολαΐδης: Η μεγάλη ανάπτυξη της «ΕΛΠΙΣ»
1964. Το ΠΡΟΠΟ βρίσκεται ήδη στον 5ο χρόνο κυκλοφορίας του και ο κ. Αλέξης Νικολαΐδης, μετρά ήδη τα πρώτα χρόνια ως εταίρος στην επιχείρηση και κάνει σχέδια μαζί με τον πατέρα του για την επέκτασή της.
Διαφήμιση του ΠΡΟΠΟ το 1960. Το πρώτο μεγάλο λαϊκό παιχνίδι που γνώρισε το ελληνικό κοινό και κατάφερε να μείνει επί τρεις δεκαετίες στη συλλογική μνήμη ως η μοναδική πηγή εσόδων για τον ελληνικό αθλητισμό
«Το 1963 ανοίξαμε τρίτο πρακτορείο με Λαχεία – ΠΡΟΠΟ στην Πανεπιστημίου 56. Ένα χρόνο περίπου αργότερα ήρθε το τέταρτο κατάστημα στη Βερανζέρου 13, στην πλατεία Κάνιγγος. Τότε τις άδειες μας τις έφερναν από τον ΟΠΑΠ, δεν της ζητούσαμε. Στην ουσία, εμείς τους φιλοξενούσαμε. Για αρκετά χρόνια, για εμάς τους πράκτορες το ΠΡΟΠΟ ήταν συμπληρωματικό είδος στα μαγαζιά μας. Το κύριο είδος ήταν τα λαχεία. Από αυτά ζούσαμε. Από τον τζίρο που έκανες τότε από το ΠΡΟΠΟ έβγαζες ίσα για να πληρώσεις την ΔΕΗ», θα θυμηθεί ο κ. Νικολαΐδης.
Το 1970 έχουν περάσει ήδη δύο χρόνια από τότε που ο ιδρυτής της επιχείρησης έχει αποβιώσει. Ο κ. Αλέξης παίρνει τα «ηνία». Ανοίγει το πέμπτο πρακτορείο στην Αιόλου 105 το οποίο αργότερα θα μεταφερθεί Πανεπιστημίου 59, το έκτο στην οδό Βουλής 7 στο Σύνταγμα και το έβδομο το 1987 στην οδό Ιπποκράτους 1. Το τελευταίο «μέλος» της οικογενειακής επιχείρησης, το όγδοο πρακτορείο ΟΠΑΠ, θα έρθει το 2010 στην Λεωφόρο Κηφισίας 35.
Μπλοκ με ομαδικά συστήματα ΠΡΟΠΟ που παίζονταν στο πρακτορείο του κ. Αλέξη Νικολαΐδη τον Ιανουάριο του ‘95. Το μηχανογραφημένο ΠΡΟΠΟ θα ερχόταν μόνο λίγους μήνες αργότερα, τον Απρίλιο του ’95. (από το προσωπ. αρχείο του Α.Νικολαΐδη)
Όταν η… «ΕΛΠΙΣ γίνεται πραγματικότης»
Ποια είναι διαχρονικά η καλύτερη διαφήμιση για ένα πρακτορείο; Μα φυσικά, οι επιτυχίες του που είχαν πάντοτε περίοπτη θέση στις προσόψεις των καταστημάτων. Αυτοσχέδιες αφίσες με έξι μηδενικά τραβούσαν σαν μαγνήτης το κοινό. Στο αποδοτικότερο μάρκετινγκ «Κρατικά Λαχεία η ΕΛΠΙΣ» συνέβαλλαν και οι ίδιοι οι πελάτες, κυρίως εκείνοι που αποδείχθηκαν αρκετά τυχεροί!
Αρχές ’70, Πανεπιστημίου 66. Ο κ. Αλέξης Νικολαΐδης (δεξιά) με τον υπερτυχερό του Εθνικού Λαχείου, του παραδίδει τα κέρδη σε δεσμίδες. Το πρακτορείο ασφυκτικά γεμάτο με κόσμο που πήγε να δει από κοντά τον εκατομμυριούχο (από το προσωπ. αρχείο του Α.Νικολαΐδη)
«Τότε οι νικητές των λαχείων εμφανιζόταν στα πρακτορεία μας. Είχαμε μάλιστα και φωτογραφίες τους. Δεχόταν να φωτογραφηθούν με το τυχερό λαχείο στο χέρι. Εμείς μετά τις αναρτούσαμε στα μαγαζιά μας. Τώρα πια αυτό δεν γίνεται, ο κόσμος φοβάται…. Άλλες εποχές τότε», θα θυμηθεί ο κ. Αλέξης ξεφυλλίζοντας ένα άλμπουμ φωτογραφιών. Θα κοιτάξει με νοσταλγία εκείνες τις φωτογραφίες με τους μεγάλους νικητές των λαχείων να στέκονται δίπλα του και να χαμογελούν πανευτυχείς και υπερήφανοι στον φωτογραφικό φακό.
Ο μεγάλος νικητής του Εθνικού Λαχείου -δίπλα στον κ. Αλέξη Νικολαΐδη (αριστερά)- δίνει συνέντευξη στον δημοσιογράφο Ντένη Αντύπα (από το προσωπ. αρχείο του Α.Νικολαΐδη)
Σε πολλές περιπτώσεις θα δώσουν και συνεντεύξεις στους δημοσιογράφους. Ο κ. Αλέξης, πάντοτε δίπλα τους. Άλλωστε, το δικό του ήταν το τυχερό πρακτορείο. Θα σου δείξει μία παλιά εσωτερική επιγραφή:
«Στο τυχερό πρακτορείο μας η ΕΛΠΙΣ γίνεται πραγματικότης»
Τα νέα έφτασαν γρήγορα εις τα ώτα των διάσημων της εποχής. Ο κ. Αλέξης έχει πολλές ιστορίες να διηγηθεί. Θυμάται τον Γιάννη Γκιωνάκη, τον Χρόνη Εξαρχάκο, πολλούς πολιτικούς και δημοσιογράφους να έρχονται και να αγοράζουν τα λαχεία τους από το κατάστημα της οδού Βουλής. Ανάμεσά τους και η Σαπφώ Νοταρά. Της είχε προτείνει μάλιστα ένα ραδιοφωνικό σποτ για την ΕΛΠΙΣ.
«Της είχα γράψει και τις ατάκες που θα έλεγε στη διαφήμιση. Όμως εκείνη ζήτησε πολύ υψηλή αμοιβή και εγώ δεν μπορούσα να της τη δώσω. Έτσι, δεν έγινε ποτέ. Θα ήθελα όμως να την είχαμε κάνει την διαφήμιση».
Το «ξελόγιασμα» του ΛΟΤΤΟ
Τη δεκαετία του ‘90 η εικόνα είναι διαφορετική. Το ΠΡΟΠΟ παύει να αποτελεί το μοναδικό παιχνίδι του ΟΠΑΠ που διατίθεται στα πρακτορεία. Την 5η Δεκεμβρίου του 1990 το ΛΟΤΤΟ κάνει την εμφάνισή του και όσα θα ακολουθήσουν είναι απλά… ιστορία. Ο δρόμος πλέον έχει ανοίξει για τα επόμενα παιχνίδια που θα έρθουν μέσα σε λίγα χρόνια, όπως το ΠΡΟΤΟ, το ΠΡΟΠΟΓΚΟΛ και το ΤΖΟΚΕΡ.
«Το ΛΟΤΤΟ τα σάρωσε όλα», θα σου πει ο κ. Αλέξης όταν τον ρωτήσεις για τη μία και μοναδική φορά που θυμάται τους πελάτες να παθαίνουν φρενίτιδα με ένα παιχνίδι. «Το ζήσαμε στο πετσί μας όλοι οι πράκτορες. Το ΛΟΤΤΟ ξελόγιασε τον κόσμο. Για πρώτη φορά, ένα παιχνίδι του ΟΠΑΠ κατάφερνε μέσα σε μόλις τρεις μήνες να συντρίψει το Λαϊκό Λαχείο. Αυτό ήταν το ορόσημο. Η στιγμή που ο κόσμος απομακρύνθηκε από τα λαχεία και πήγε στα παιχνίδια του ΟΠΑΠ».
Δελτίο ΛΟΤΤΟ στα πρώτα χρόνια της κυκλοφορίας του
Τί κι αν η Θεωρία των Πιθανοτήτων εξακολουθούσε να είναι ισχυρότερη για το Λαϊκό Λαχείο; Στο κοινό παρουσιαζόταν για πρώτη φορά μία μοναδική ευκαιρία να καταβάλλει μόλις 30δρχ – όσο ήταν τότε το κόστος ανά στήλη – και έτσι να θέσει εαυτόν υποψήφιο για το τυχερό ποσό, το οποίο πολύ συχνά ήταν διπλάσιο από ότι του Λαϊκού Λαχείου. «Στο Λαϊκό είχαμε 12 τετράδες των 1.000 δρχ. όμοιου αριθμού. Άμα είχες λοιπόν και τις 12 όπου πωλούνταν σε ενιαίο λαχείο κέρδιζες 180.000.000 δρχ. Δηλαδή έπρεπε να δώσεις 12.000 δρχ. την εβδομάδα για να διεκδικήσεις αυτό το ποσό. Αντίθετα, βγαίνει το ΛΟΤΤΟ, το οποίο ναι μεν είχε 1 προς 13 εκατομμύρια πιθανότητες να κερδίσεις, αλλά με κάτι λιγότερο από ένα 100άρικο δρχ., κέρδισες υποθετικά 300.000.000 δρχ. Άρα; Δεν ξελογιάζεσαι;» θα αναρωτηθεί και θα σου μιλήσει για τις μεγάλες ουρές των πελατών που δημιουργούνταν την ημέρα της κλήρωσης ή ενός τζακ -ποτ.
Νίκος και Κλεόβουλος: Η 3η γενιά σε καθήκοντα μάνατζμεντ
Συνομιλώντας με τον Νίκο, καταλαβαίνεις ότι μπροστά σου δεν έχεις έναν «πράκτορα» με την συμβατική έννοια. Αρμοδιότητά του είναι η διαχείριση των οκτώ πρακτορείων και της εταιρείας χονδρικής πώλησης λαχείων. Ο αδελφός του, Κλεόβουλος είναι επιφορτισμένος με την επιτόπια εποπτεία λειτουργίας των πρακτορείων . «Σπούδασα Διοίκηση Επιχειρήσεων στην Αμερική. Όταν επέστρεψα στην Ελλάδα και ολοκλήρωσα τη στρατιωτική μου θητεία, μπήκα αρχικά στη λιανική ως εργαζόμενος στο πρακτορείο μαζί με τον αδελφό μου. Μετά από δύο περίπου χρόνια, ρίξαμε το βάρος στη διαχείριση των καταστημάτων μας και στην εταιρεία που έχουμε με την χονδρική των λαχείων».
Ως απόγονοι μίας ιστορικής επιχείρησης πώλησης λαχείων και εκ των πρώτων που συνέδεσαν το όνομά τους με τον ΟΠΑΠ, ο Νίκος και ο αδελφός του δεν μπορούν παρά να κρατούν ανεξίτηλα στη μνήμη τους τα βιώματα του πρακτορείου από την παιδική τους ηλικία. Αντίστοιχης σπουδαιότητας είναι άλλωστε και η ευθύνη που φέρουν ως άξιοι συνεχιστές μίας οικογενειακής επιχείρησης που κατάφερε με πολύ κόπο, επιδεξιότητα αλλά και μεράκι, να ευδοκιμήσει και να αναπτυχθεί μέσα στις δεκαετίες.
«Έμπαινα στο πρακτορείο από μικρός. Θυμάμαι, ερχόμασταν με τους γονείς μας στο πρακτορείο. Τότε, ασχολείτο και η μητέρα μου με την επιχείρηση, περισσότερο με τα λαχεία», λέει ο Νίκος, κάνοντας ιδιαίτερη αναφορά σε πτυχές που μαρτυρούν πόσο σημαντική είναι η συνεισφορά των μελών μιας οικογένειας για να μπορέσει να λειτουργήσει μία επιτυχημένη επιχείρηση σαν καλοκουρδισμένο ρολόι. «Βέβαια, πρέπει να πούμε ότι η βοήθειά της μητέρας μας ήταν πολύτιμη σε ό,τι αφορούσε και την εικόνα των καταστημάτων. Οι εξαιρετικές δεξιότητές της στην αρχιτεκτονική βοήθησαν σημαντικά σε οτιδήποτε είχε να κάνει με την ανακαίνιση των πρακτορείων, γιατί αυτό ήταν ένα αρκετά δύσκολο κομμάτι και γινόταν ένας χαμός με τα συνεργεία εκείνη την εποχή. Ήταν δύσκολο να βρεις καλό συνεργείο. Γι΄ αυτό και η συμβολή της μητέρας μου ήταν καθοριστική. Άλλωστε, εκείνη την εποχή δεν υπήρχε αυτό που λέμε σήμερα ενιαία εταιρική εικόνα…»
«Κληρώνει» σούπερ… φόρους!
Και πώς καταφέρνει αυτή η νέα γενιά να ανταποκριθεί στις προκλήσεις της εποχής; Ο δρόμος πλέον έχει αρκετά εμπόδια, εξωγενείς παράγοντες που απομυζούν τα τελευταία χρόνια τις μικρομεσαίες ελληνικές επιχειρήσεις. «Βασικό πρόβλημα είναι η φορολογία που μας επιβάλλει σήμερα το κράτος. Είναι εξοντωτική…», θα σου πει ο Νίκος, φανερά προβληματισμένος που καλείται να διαχειριστεί δύο εταιρείες σε ένα εξαιρετικά ασταθές περιβάλλον στο οποίο εξακολουθεί να βαδίζει η ελληνική οικονομία… «Έχει έρθει η κρίση που μας μείωσε τον τζίρο, τα έξοδα παραμένουν έξοδα και πρόσφατα δεχθήκαμε μείωση στην προμήθεια των παιχνιδιών», θα συμπληρώσει ο πατέρας του, κ. Αλέξης.
Σημαντικό πλεονέκτημα, σημειώνει, είναι η ιδιοκτησία των καταστημάτων αλλά και η συνετή διαχείριση της επιχείρησης εδώ και δεκαετίες. «Αν δεν ήταν δικά μας τα μαγαζιά, δεν θα αντέχαμε στην Πανεπιστημίου τόσα χρόνια. Δεν γίνεται να εισπράττεις πολύ κάτω του ενοικίου…. Οικονομικά δεν στέκει για τον πράκτορα! Από το 2010 έπεσε ο τζίρος λόγω της κρίσης περίπου 40%. Βάλε και τους αυξημένους φόρους προς το κράτος, τις ακόμη υψηλότερες εισφορές στα ταμεία. Όλα αυτά μας επιβαρύνουν σε ασφυκτικό βαθμό», θα πει με παράπονο ο κ. Αλέξης.
Το μυστικό της επιτυχίας είναι τόσο απλό
Καθόμαστε στο γραφείο του. Ακριβώς πίσω από τον κ. Αλέξη Νικολαΐδη βρίσκεται η κορνίζα με την φωτογραφία του πατέρα του, Κλεόβουλου, θεμελιωτή της επιχείρησης πώλησης λαχείων και των πρακτορείων. Βλέπεις και τον Νίκο, ο οποίος μόλις έχει δεχθεί μία κλήση στο κινητό και βγαίνει έξω για να μιλήσει. Κάνεις τον συνειρμό σε κλάσματα δευτερολέπτου. Η ερώτηση έρχεται αβίαστα.
– Πώς περνάει μία ιστορική επιχείρηση από γενιά σε γενιά κ. Αλέξη;
– Χαριτωμένα…
– Τελικά, τί είναι αυτό που κάνει μία επιχείρηση επιτυχημένη; Εσείς θα γνωρίζετε.
– Το σωστό δόγμα είναι να κερδίζεις δέκα και να ξοδεύεις οκτώ. Και να είσαι συνετός στη διαχείριση. Eμείς, τα κάναμε όλα αυτά. Αλλά…
– Ξέρετε, σκεφτόμουν… τί τίτλο να βάλω στην ιστορία σας;
– … το κράτος όμως δεν τα έκανε. Και να τα αποτελέσματα.
– Τρίτη γενιά… πράκτορας, ΕΛΠΙΣ Νικολαΐδης, σας αρέσει;
– Ναι…
– The success story;
– Θα έλεγα οτι είναι… family story
